Promieniowanie UVA – szkodliwy wpływ słońca na skórę
Promieniowanie UVA
Promieniowanie UVA o długości fal z zakresu 320-400 nm jest jednym z trzech rodzajów promieniowania ultrafioletowego emitowanego przez Słońce (obok promieniowania UVB i UVC). Stanowi ono aż 95% całego promieniowania UV docierającego do powierzchni Ziemi i to ono w głównej mierze odpowiada za fotostarzenie skóry oraz zmiany nowotworowe.
Zakres UVA podzielony jest na dwie podgrupy:
- UVA-I, czyli fale długie 340-400 nm
- UVA-II, czyli fale krótkie 320-340 nm
Na działanie promieniowania UVA jesteśmy narażeni przez cały rok, we wszystkie dni, nawet pochmurne i przez cały dzień – od wschodu do zachodu Słońca. Przenika przez szyby okienne i samochodowe, chmury, cienką odzież, penetruje przez filtry chroniące przed UVB, a około 50% ekspozycji ma miejsce w cieniu.
Dowodem na przenikanie promieni UVA przez szyby jest poniższe zdjęcie przedstawiające kierowcę ciężarówki z trzydziestoletnim stażem. Lewa połowa jego twarzy jest wyraźnie bardziej zniszczona, zmarszczki są zdecydowanie głębsze i jest ich więcej.
Promienie UVA mają niższą energie niż UVB, ale dłuższą długość fali, przez co penetrują skórę bardzo głęboko, aż do poziomu skóry właściwej.
Nie wywołują skutków w krótkim okresie czasu, nie powodują ani rumienia ani poparzeń. Efekty niekorzystnego działania promieniowania UVA są zauważalne dopiero po latach, gdyż jego codzienne dawki kumulują się i podstępnie dają o sobie znać po dłuższym okresie czasu, najczęściej w postaci zniszczonej skóry z licznymi zmarszczkami lub ze zmianami nowotworowymi.
Promienie z zakresu UVA stymulują pojawienie się reakcji fotouczulających (zwiększona wrażliwość komórek na promieniowanie słoneczne).
I wreszcie – promieniowanie UVA jest udokumentowaną przyczyną fotostarzenia skóry. To przez nie 40-latka może mieć twarz o strukturze i grubości 70-latki, która przez całe życie unikała promieni słonecznych i skutecznie się przed nimi chroniła.
Promieniowanie UVA – skutki
O ile promieniowanie UVB w ponad 90% jest pochłaniane przez warstwę rogową skóry i głównie tam oddziałuje na komórki skóry, tak bezpośredniego działania promieniowania UVA prawie nie odczuwamy. Nie powoduje poparzeń ani rumienia – za te objawy odpowiedzialne jest promieniowanie UVB.
Promieniowanie UVA dociera aż do skóry właściwej i odpowiedzialne jest za fotostarzenie skóry, które szerzej opisałam tutaj: Fotostarzenie skóry.
Dermatologiczne skutki promieniowania UVA:
- obniżenie jędrności i sprężystości skóry
- głębokie zmarszczki
- “pajączki” – popękane naczynka krwionośne
- plamy, przebarwienia, piegi i pieprzyki
- gruba, sucha, szorstka i zrogowaciała skóra
- nowotwory skóry
- reakcje fotouczulujące
Ochrona anty-UVA
Skuteczna ochrona przed promieniowaniem UVA to unikanie nadmiaru słońca, zwłaszcza w godzinach największego nasłonecznienia, między 10 a 16, przebywanie w miejscach zacienionych, stosowanie właściwych filtrów z wysokim faktorem SPF i PPD / IPD – przez cały rok, obowiązkowe noszenie dobrych okularów przeciwsłonecznych, nakrycia głowy, przewiewnej odzieży.
Przy wyborze kremów z filtrem szczególną uwagę należy zwracać na to, żeby zawierały jeden z filrtów chroniących przed promieniowaniem UVA. Kremów z filtrem UVB jest bowiem bardzo dużo, natomiast z filtrami UVA zdecydowanie mniej.
Filtry chroniące przed promieniowaniem UVA:
- filtr mineralny – dwutlenek tytanu (Titanium Dioxide) – ochrona UVB/UVA
- filtr mineralny – tlenek cynku (Zinc Oxide)
- filtr chemiczny – Parsol 1789 (Avobenzone, Buthyl Methoxydibenzoylmethane)
- filtr chemiczny – Mexoryl SX (Terephthalidene Dicamphor Sulfonic Acid)
- filtr chemiczny – Mexoryl XL (Drometriloze Trisiloxane)
- filtr chemiczny – Tinosorb M (Methylene Bis-Benzotriazolyl Tetramethylbutylphenol)
- filtr chemiczny – Tinosorb S (Bis-ethylhexyloxyphenol methoxyphenyl triazine)
Poziom ochrony przed promieniowaniem UVA w kremach nastręcza trochę problemów, gdyż nie istnieje jednolita metoda określania ochronnego działania tych filtrów. Najczęściej podawane są faktory IPD lub PPD albo obydwa równocześnie. Czasem podany jest jedynie skrót UVA i wartość faktora, to jednak nie daje nam rzeczywistej informacji o zakresie ochrony, gdyż nie wiemy jakiej metody użyto do oznaczenia. Wciąż na niewielu produktach podawany jest w ogóle faktor ochrony przeciw promieniowaniu UVA.
W związku z tym oferta kremów chroniących nas przed promieniowaniem UVA nie jest duża, nie są też one tanie. Jednak gorąco polecam je jako inwestycję w samych siebie 🙂
Źródło:
photo credit: www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMicm1104059
4 komentarze
[…] i można je uznać za skuteczny środek przeciwzmarszczkowy, o czym szerzej napisałam we wpisie Promieniowanie UVA – szkodliwy wpływ słońca na skórę. Jednak w niewielkim stopniu, bo tylko w 55%, blokują wolne rodniki powstające w wyniku […]
[…] promieniowanie UVA powodujące fotostarzenie skóry, o czym szerzej pisałam tutaj: Fotostarzenie skóry oraz tutaj: Promieniowanie UVA – szkodliwy wpływ słońca na skórę […]
[…] promieniowanie UVA powodujące fotostarzenie skóry, o czym szerzej pisałam tutaj: Fotostarzenie skóry oraz tutaj: Promieniowanie UVA – szkodliwy wpływ słońca na skórę […]
[…] o tym wielokrotnie w swoich postach: Codzienne ochrona przeciwsłoneczna, Fotostarzenie skóry, Promieniowanie UVA – szkodliwy wpływ słońca na skórę. Nie będę zatem powtarzać informacji zawartych w poprzednich wpisach, ale jako uzupełnienie […]