Uroda 40 plus – fotostarzenie skóry

Co to jest fotostarzenie?

Fotostarzenie to przedwczesny proces starzenia się skóry, zachodzący w wyniku promieniowania słonecznego UVA. Powoduje ono nadmierną produkcję wolnych rodników oraz stopniowe zniszczenie kolagenu – białka znajdującego się w skórze. To z kolei prowadzi do utraty jędrności skóry, która staje się szara, zmęczona i wiotka. Efektem fotostarzenia są zmarszczki, plamy i przebarwienia, rozszerzone i pękające naczynka, a czasem także nowotwory.

Jak podaje prof. dr hab. n. med. Sławomir Majewski z Kliniki Dermatologii i Wenerologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego – fotostarzenie jest w istocie przewlekłym procesem zapalnym skóry, powstałym w wyniku długotrwałej ekspozycji na promienie UV.

Proces fotostarzenia nie jest jednoznaczny z przyspieszonym starzeniem się skóry. Uszkodzenia i defekty powstałe z powodu fotostarzenia są inne niż w naturalnym starzeniu się. Promieniowanie UVA powoduje zniszczenia, które nie byłyby widoczne nawet do 60-tego roku życia, zatem unikając tego rodzaju promieniowania można by znacznie dłużej wyglądać młodziej, lepiej i przede wszystkim zdrowiej.

Zniszczenia skóry pod wpływem promieniowania UVA ujawniają się dopiero w dłuższym okresie czasu, gdyż codzienne dawki promieniowania UVA kumulują się i podstępnie dają o sobie znać po wielu latach. Efekty lekceważenia codziennej ochrony przeciwsłonecznej oraz częstego opalania się w dzieciństwie i młodości można odczuć w wieku 30-40 lat. A jak mówią badania skuteczna ochrona skóry przed UVA, rozpoczęta już w dzieciństwie, mogłaby zmniejszyć objawy fotostarzenia nawet o 80%.

Fotostarzenie – przyczyny

Przez długie lata naukowcy uważali, że za fotostarzenie skóry odpowiada promieniowanie UVB. Dopiero w latach 90-tych ubiegłego roku odkryto, że znacznie poważniejszy udział w tym procesie ma promieniowanie UVA. Okazało się, że pomimo powszechnego stosowania kremów z filtrami chroniącymi przed promieniowaniem UVB, skóra osób nadmiernie opalających się wciąż ulegała poważnym uszkodzeniom i zniszczeniu.

Także skóra osób korzystających z solarium ulegała szybkiej degradacji i przyspieszonemu fotostarzeniu. Solaria bowiem w dużym stopniu ograniczają promieniowanie UVB i w 90-95% emitują promieniowanie UVA, dzięki czemu eliminują powstawanie poparzenia skóry oraz rumienia, czyli zaczerwienienia i podrażnienia, za które odpowiada promieniowanie UVB. Opalają zatem szybko i bezboleśnie, ale – znacznie bardziej szkodzą niż słońce, bo skóra po takich zabiegach znacznie szybciej podlega procesowi fotostarzenia.

Znane też są przykłady osób, które przez lata pracowały w warunkach jednostronnego nasłoneczniania twarzy – kierowca ciężarówki czy nauczycielka, która całe zawodowe życie pracowała w klasie, w której zwrócona była zawsze jedną częścią twarzy w stronę okna. Osoby te przez długi okres czasu były zatem narażone na promieniowanie UVA, którego nie zatrzymują szyby okienne ani samochodowe. Po 20-40 latach ta część twarzy, która była nasłoneczniona, była znacznie bardziej pomarszczona i zniszczona niż druga strona, nie podlegającego promieniowaniu słonecznemu.

Skutki promieniowania UV

Degradacja białek

Promieniowanie UVA ma niższą energie niż UVB, ale dłuższą długość fali, dzięki czemu przenika przez szyby i ma możliwość penetrowania głębszych warstw skóry właściwej. W wyniku tego działania, fale promieniowania UVA oddziałują na fitoblastry (komórki macierzy występujące w skórze właściwej), które odpowiadają m.in. za produkcję białek macierzy – kolagenu i elastyny (włókna sprężyste). Poziomo ułożone włókna kolagenu i pionowe włókna elastyny, tworząc swoiste rusztowanie dla struktury naskórka, odpowiadają za jędrność, elastyczność i właściwe napięcie skóry.

Fitoblastry, poprzez produkcję naturalnych enzymów – metaloproteinaz, regulują także regenerację skóry. Enzymy te, pod wpływem promieniowania UV, namnażają się i zaczynają niszczyć włókna kolagenowe. W efekcie zmniejszenia ogólnej ilości kolagenu w skórze – obniża się jędrność skóry i powstają głębokie zmarszczki. Badania wykazują, że metaloproteinazy uaktywniają się już po 5 minutach przebywania na słońcu bez zabezpieczenia, a takie jednorazowe ich pobudzenie aktywuje je przez 72 godzin po ekspozycji na słońcu.

Drugie białko skóry i element “rusztowania” – elastyna, pod wpływem promieniowania UVA ulega zniekształceniu. Powstaje jednocześnie wiele nowych, nieprawidłowo zbudowanych włókien, które nie są w stanie spełniać właściwie swoich funkcji, przez co tworzą się głębokie zmarszczki, a skóra traci swoją naturalną sprężystość.

Pękające naczynka

Szkodliwy wpływ promieniowania UVA dotyczy również naczyń krwionośnych, które po rozgrzaniu wypełniają się krwią, przez co ich ścianki stają się bardziej osłabione i kręte. Naczynka łatwo pękają i są widoczne na powierzchni skóry w postaci czerwonych pajączków.

Przebarwienia

Często w efekcie nadmiernego opalania bez zabezpieczenia i korzystania z solarium dochodzi do powstania nieestetycznych przebarwień skóry. Dochodzi bowiem do zaburzenia działania melanocytów, komórek odpowiedzialnych za produkcję melaniny – barwnika skóry regulującego jej zabarwienie i powodującego, że nasza skóra w wyniku opalania ciemnieje. Plamy i przebarwienia pojawiają się najczęściej na twarzy, dłoniach i dekolcie, czyli w miejscach najczęściej poddawanych ekspozycji na słońce.
W wyniku opalania pojawiają się na skórze także piegi i pieprzyki, a czasem zdarza się, że w wyniku zaburzenia pracy melanocytów, skóra pokrywa się jasnymi, czasem białymi, nieregularnymi plamami, jest to tzw. bielactwo.

Wolne rodniki

Niekorzystnym efektem działania promieniowania UV jest również zwiększona ilość wolnych rodników w organizmie. Wolne rodniki zaś przyspieszają starzenie skóry, a pośrednio – niszczą włókna kolagenowe i atakują nasze DNA. Uszkodzenia rozprzestrzeniają się, a komórki tracą energię i przestają właściwie funkcjonować. Wówczas skóra traci zdrowy koloryt, jędrność, zaczynają pojawiać się zmarszczki, rozszerzone pory, plamy pigmentacyjne, worki pod oczami, pajączki, zaskórniki, etc.
Liczba wolnych rodników rośnie wraz z wiekiem, jednak pod wpływem promieniowania słonecznego – przyspieszamy ten proces i wcześniej się starzejemy.

Fotostarzenie – efekty

W efekcie promieniowania i zmian opisanych wyżej, nasza skóra ulega fotostarzeniu. Staje się gruba, szorstka i zrogowaciała. Poprzez zaburzenie proporcji między kolagenem a elastyną, skóra traci elastyczność, marszczy się, staje się wiotka. W wyniku zaburzeń działania melanocytów, pojawiają się plamy i przebarwienia.

Udowodnione zostało, że przyczyną powstawania zmarszczek tylko w niewielkim stopniu są skłonności genetyczne. Głównym winowajcą są czynniki środowiska zewnętrznego. A 80% wszystkich procesów starzenia się skóry i zmarszczek to efekt promieniowania UVA.

Czytałam o teście dla osób powyżej 40-tego roku życia, które miały porównać skórę na swojej twarzy i dłoniach ze skórą w miejscach mniej eksponowanych na słońce lub wcale, np. na pośladkach. Ok, być może moje pośladki mają mniejsza mimikę niż twarz 😉 niemniej – to mnie przekonuje. Moja pupa i plecy są w zdecydowanie lepszej kondycji niż twarz, właściwie to szkodzi im tylko grawitacja 😉 Poza tym – skóra jest w tych miejscach bardziej gładka (nie licząc cellulitu…), jędrna i pozbawiona przebarwień.

Bardzo ubolewam, że nie miałam tej wiedzy 20, ba – choćby i 10 lat temu. Ale prawdą jest, że w młodości nie myślimy zbytnio o tym jak będziemy wyglądać za kilkadziesiąt lat, żyjemy tu i teraz. A szkoda…

Źródło:

• nazdrowie.pl
• pinezka.pl

photo credit: jk-digital via photopin cc